Δ.Π.Μ.Σ.:
Έρευνα στην Αρχιτεκτονική: Σχεδιασμός – Χώρος – Πολιτισμός
Κωδικός Μαθήματος:
41395
Είδος:
Κατ' Επιλογήν Μάθημα
Διδακτικές ώρες:
3
Περίοδος:
Χειμερινή
Μία θεατρική παράσταση, ή μία περφόρμανς (επιτέλεση) οποιασδήποτε μορφής, είναι ένα ιδιαίτερα πολυεπίπεδο αντιληπτικό γεγονός για εκείνους που την παρακολουθούν, αλλά και ένα πολυδιάστατο επίτευγμα, που προκύπτει από τη σύνθεση ποικίλων καλλιτεχνικών και τεχνικών δημιουργημάτων. Μέσα στον χρόνο που διαρκεί το γεγονός της παράστασης, παρουσιάζεται και εξελίσσεται μία σειρά διαφορετικών «κειμένων», τα οποία συντίθενται από λέξεις, εικόνες, σώματα, ήχους και τα οποία συμπλέκονται μεταξύ τους για να επιτευχθεί ως τελικό αποτέλεσμα η αφήγηση μίας ιστορίας με τρόπο που να προκαλεί το ενδιαφέρον και τη συναισθηματική εμπλοκή του κοινού της παράστασης. Το σημείο συνάντησης των ηθοποιών ή των περφόρμερ με τους θεατές είναι ο χώρος μέσα στον οποίο συμβαίνει το γεγονός της παράστασης, του οποίου τα γεωμετρικά και οπτικά στοιχεία, η ατμόσφαιρα και η δυναμική διαμορφώνονται από τη φαντασία, την έμπνευση και τη συνεργασία τριών καλλιτεχνών: του σκηνοθέτη, του σκηνογράφου και του αρχιτέκτονα. Το όραμα, η δημιουργικότητα και η πρακτικότητα συνυφαίνονται σχεδιαστικά και μεταμορφώνουν έναν άδειο χώρο σε τόπο δράσης, συναισθήματος και βιωμένης εμπειρίας, δίνοντας σε μία σειρά οπτικών, κυρίως, σημείων τη μορφή ενός κόσμου που είναι δυνάμει αληθινός.
Αντικείμενο του μαθήματος «Σκηνο-Γράφοντας το Χώρο, το Λόγο και την Πράξη – Χωρικός (αυτό)σχεδιασμός στις παραστατικές τέχνες – Α’ Τα βασικά στοιχεία» είναι η μελέτη των σχέσεων ανάμεσα στην αρχιτεκτονική, τη σκηνογραφία και τη σκηνοθεσία, η έρευνα για τον τρόπο με τον οποίο οι τρεις αυτές τέχνες διασυνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται, καθώς και η εφαρμογή της συνθετικής διαδικασίας και του σχεδιασμού για την παραγωγή αποτελεσμάτων σε πρακτικό επίπεδο. Οι τρεις πυλώνες πάνω στους οποίους βασίζεται το μάθημα είναι οι έννοιες και οι αρχές της σκηνογραφίας, της αρχιτεκτονικής και της σκηνοθεσίας, οι θεωρητικές προσεγγίσεις που σχετίζονται με τις τρεις αυτές τέχνες και τα αποτελέσματα των εφαρμογών τους σε πρακτικό επίπεδο, όπως προκύπτουν μέσα από ερευνητικές διαδικασίες.
Στα μαθησιακά αποτελέσματα περιλαμβάνονται
(α) η απόκτηση θεωρητικών γνώσεων για τη σκηνογραφία, την εξέλιξή της τις σύγχρονες εκφράσεις της και τη σχέση της με την αρχιτεκτονική και τη σκηνοθεσία,
(β) η θεωρητική και πρακτική εμπέδωση των δεξιοτήτων του σκηνογράφου και πώς αυτές συνδυάζονται ή συσχετίζονται με τις δεξιότητες του αρχιτέκτονα,
(γ) η έρευνα πάνω στις σύγχρονες αντιλήψεις για τη δημιουργία θεατρικών παραστάσεων ή άλλης μορφής επιτελέσεων στην Ελλάδα και διεθνώς,
(δ) η γνωριμία με τη διαδικασία σχεδιασμού και παραγωγής μίας παράστασης και τα επίπεδα της συνεργασίας μεταξύ των συντελεστών της και κυρίως μεταξύ του σκηνογράφου και του σκηνοθέτη,
(ε) η γνωριμία με επαγγελματίες των τριών παραπάνω κλάδων καθώς και με εξειδικευμένους επαγγελματίες από επικουρικούς καλλιτεχνικούς και τεχνικούς τομείς δραστηριότητας,
(στ) η επίλυση σχεδιαστικών και κατασκευαστικών προβλημάτων που αφορούν τη διαμόρφωση ενός σκηνικού χώρου, ενός χώρου παράστασης ή ενός θεατρικού κτιρίου,
(ζ) η απόκτηση δημιουργικής εμπειρίας στη σκηνογραφία μέσω της πρακτικής εφαρμογής που προσφέρει η άσκηση στο πεδίο.
Το μάθημα περιλαμβάνει θεωρητικό και πρακτικό μέρος. Τα δύο αυτά μέρη συνδέονται οργανικά μεταξύ τους και σε καθεμία από τις συναντήσεις του μαθήματος οι φοιτητές έρχονται σε επαφή τόσο με θεωρητικά όσο και με πρακτικά στοιχεία. Το πρακτικό μέρος του μαθήματος αφορά την διατύπωση σκηνογραφικής πρότασης, τον σχεδιασμό της και την αρχική φάση υλοποίησής της. Η πρόταση θα αφορά ένα συγκεκριμένο έργο, κοινό για όλους τους φοιτητές που έχουν επιλέξει το μάθημα, καθώς και έναν συγκεκριμένο χώρο, τον οποίο οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν για την καλύτερη προετοιμασία της πρότασης και τον έλεγχο των δημιουργικών ιδεών τους. Η ακολουθία των μαθημάτων του εξαμήνου αποτελεί μία άτυπη προσομοίωση της διαδικασίας σχεδιασμού και παραγωγής μίας πραγματικής θεατρικής παράστασης, ξεκινώντας από τη αρχική ιδέα και φτάνοντας μέχρι τη δημιουργία της ολοκληρωμένης σκηνογραφικής μακέτας και τον εικονικό έλεγχο της διαδικασίας κατασκευής του σκηνικού στο χώρο.
Για την εξέταση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να παραδώσουν μία «λευκή μακέτα» ή προμακέτα. Η «λευκή μακέτα» είναι η αρχική τρισδιάστατη μακέτα που κατασκευάζεται από τον σκηνογράφο από λευκό μακετόχαρτο και παρουσιάζεται σε όλους τους βασικούς συντελεστές (σκηνοθέτη, σχεδιαστή φωτισμών, σχεδιαστή ήχων, χορογράφο, μουσικοσυνθέτη κτλ.) και τους παραγωγούς μίας παράστασης, μαζί με την αρχική κοστολόγηση του σκηνικού, με σκοπό να διατυπωθούν όλες οι ερωτήσεις, οι αντιρρήσεις και τα σχόλια από όλους, ώστε να αποφασιστούν οι πιθανές αλλαγές και να δοθεί το τελικό ΟΚ για την κατασκευή του σκηνικού. Η εξέταση των φοιτητών θα γίνει στην τελευταία συνάντηση του εξαμήνου με την προσομοίωση της παραπάνω διαδικασίας ελέγχου της «λευκής μακέτας» και θα συνοδεύεται από ένα τεύχος, στο οποίο θα περιγράφεται η δημιουργική διαδικασία και η εργασία των φοιτητών μέχρι το σημείο αυτό.
Στο πλαίσιο του μαθήματος θα γίνουν επισκέψεις σε εργαστήρια καλλιτεχνών και κατασκευαστών σκηνικών και θα προγραμματιστεί η ομαδική παρακολούθηση παραστάσεων είτε σε θέατρα (επιλογή από τις τρέχουσες παραστάσεις της χρονιάς) είτε σε προβολή βίντεο (μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις από θέατρα του εξωτερικού).
Παρατήρηση: στο παραπάνω κείμενο με τις λέξεις «οι φοιτητές» εννοούνται πάντα «οι φοιτητές και οι φοιτήτριες»
Διδακτική Ομάδα:
Διδάσκεται: