Ο σύγχρονος  Πειραιάς δεν θα υπήρχε αν δεν διέθετε το μεγάλο φυσικό αγκυροβόλιο, σε αυτή τη θέση της ελληνικής χερσονήσου και της ανατολικής Μεσογείου και αν δεν είχε υπάρξει η επιλογή της χωροθέτησης της  πρωτεύουσας του νέου μετεπαναστατικού κράτους στην Αθήνα. Οι πρώτοι πυρήνες όσων διοίκησαν και σχεδίασαν την πόλη, παρότι από την πρώτη στιγμή στράφηκαν στο εμπόριο, συνειδητοποίησαν νωρίς, μετά  το μέσον του 19^ου αιώνα, ότι συντελείτο στην Ευρώπη μία κοσμογονική αλλαγή, η εκβιομηχάνιση, και έσπρωξαν την πόλη προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό που κανείς δεν πρόβλεψε ποτέ ήταν τα μεγέθη της πληθυσμιακής ανάπτυξης. Ό,τι συνέβη στον Μεσοπόλεμο, η αλληλουχία πολέμων και η εκδίωξη πληθυσμών με αποτέλεσμα τη συνεχή ροή προσφύγων  ήταν ένα άλμα, όχι πάντα προς τα εμπρός.

Η πόλη μέσα στους δύο αιώνες της ιστορίας της, απλώθηκε σε όλο το μήκος της ακτής από το Φάληρο ως το Πέραμα, και ως τις παρυφές του Αιγάλεω, με μισό εκατομμύριο κάτοικους και  μία ταυτότητα ιδιαίτερη. Η ζωή της και η εξέλιξη της είναι και θα είναι δεμένη διαχρονικά με το λιμάνι της. Από τις πλούσιες συνοικίες των αστών του 19^ου αιώνα ως τις ταλαιπωρημένες από τη φτώχεια και τη βιομηχανική ρύπανση γειτονιές των κάθε λογής πολεμικών προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, από την πρώτη στιγμή  της ίδρυσης του ως σήμερα, ο Πειραιάς είναι συγκροτημένος ως μία ενιαία πόλη παρά τις συγκλονιστικές ταξικές αντιθέσεις χωρίζουν την κοινωνία του.

Για όλον αυτόν τον Πειραιά επιχειρεί να μιλήσει το παρόν βιβλίο. Για την πόλη-λιμάνι που ξεκίνησε να κτίζεται στις αρχές του 19^ου αιώνα, επάνω σε έρημα αρχαία ερείπια, ωρίμασε, έφτασε στην ακμή του και παράκμασε οδεύοντας προς το τέλος του 20^ού αιώνα. Τα επόμενα χρόνια θα δείξουν αν συνεχίζει να παρακμάζει ή περνάει σε φάση ανάκαμψης. μελλοντική έρευνα, την πολιτική.