Προπτυχιακή Διπλωματική Εργασία
Συντελεστές:
Η Κύπρος σήμερα, παρ’ όλο που αποτελεί ένα ενιαίο κράτος, είναι πλήρως διαχωρισμένη από το 1974 ανάμεσα σε τουρκοκρατούμενες εκτάσεις, σε ελεύθερες περιοχές και την παρεμβαλλόμενη Νεκρή ζώνη ελεγχόμενη από τον ΟΗΕ, ενώ υπάρχουν και δύο περιοχές βρετανικού εδαφικού ελέγχου σύμφωνα με το σύνταγμα ανεξαρτησίας του 1960. Από το 2003 και σήμερα έχουν διανοιχθεί 8 οδοφράγματα εκατέρωθεν της Νεκρής Ζώνης συνδέοντας τα δύο τμήματα του νησιού.
Ψάχνοντας ίχνη της κοινής ζωής των κοινοτήτων στην Κύπρο επιχειρήσαμε μια επιτόπια έρευνα στο νησί ακολουθώντας μια διαδρομή ανάμεσα σε χωριά μικτού πληθυσμό. Σήμερα οι περιοχές αυτές είτε έχουν ερειπωθεί, είτε έχουν περιφραχθεί και μετατραπεί σε στρατιωτικές ή μη προσβάσιμες εκτάσεις, έχουν αλλάξει δημογραφία και σε μεμονωμένες περιπτώσεις διατηρούν μικτές κοινότητες.
Μέσα στο ταξίδι της έρευνας ήρθαμε σε επαφή με αφηγήσεις τόσο των ανθρώπων αλλά και του ίδιου του χώρου, οι οποίες αποτέλεσαν εργαλεία τεκμηρίωσης του παρελθόντος και για μας αποτελούν την αρχή ενός διαλόγου μεταξύ αποξενωμένων κοινοτήτων.
Η τειχισμένη πόλη της Λευκωσίας αποτέλεσε το μεγαλύτερο πυκνωτή κοινής ζωής με την παρουσία των μικτών αγορών και των χανιών, υπήρξε η περιοχή όπου εμφανίστηκαν οι πρώτες διαχωριστικές γραμμές στον αστικό ιστό και ήταν η περιοχή στην οποία δημιουργήθηκε το πρώτο διάνοιγμα οδοφραγμάτων ανάμεσα στις δύο πλευρές της ΝΖ. Σήμερα αποτελεί έδρα των φορέων επικοινωνίας, επανασύνδεσης και ειρήνης ανάμεσα στις διαχωρισμένες περιοχές και κοινότες του νησιού. Για όλους αυτούς τους λόγους η παρούσα διπλωματική έρευνα προτείνει μια παρέμβαση στην παλιά πόλη της Λευκωσίας εντός της Νεκρής Ζώνης.
Η κυριαρχία του πρασίνου στο χώρο της ΝΖ εξατίας της εγκατάλειψης και η δυνατότητα πρόσβασης στο χώρο αυτόν ανεξαρτήτως πολιτικού καθεστώτος, αποτέλεσαν τους δύο βασικούς παράγοντες που μας οδήγησαν στο σχεδιασμό μιας πρότασης ενός υπαίθριου πάρκου μνήμης.
Ο σχεδιασμός βασίζεται σε δύο άξονες : αυτόν της μεταφοράς σε έναν άλλο χρόνο με παρεμβάσεις και προβολές μιας σκηνοθεσίας στο χώρο και αυτόν που πραγματεύεται τρόπους παρέμβασης οικειοποίησης ενός χώρου – ζώνης διαχωρισμού και τρόπους επανασύνδεσης του διακοπτόμενου ιστού κατ’ αρχάς στο επίπεδο της συνείδησης των ανθρώπων που κατοικούν την πόλη. Οι παρεμβάσεις αποτελούν εφήμερες κατασκευές, εγκαθίστανται στο πλαίσιο συνθηκών του σήμερα και αναφέρονται σε μια μεταβατική κατάσταση.