Το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ καθορίζεται από τις γενικότερες απαιτήσεις της Ανώτατης Εκπαίδευσης αλλά και από τις ειδικότερες κοινωνικές ανάγκες και τις απαιτήσεις της αρχιτεκτονικής παραγωγής, όπως αυτές αναπτύσσονται τόσο στον άμεσο χώρο της άσκησης του επαγγέλματος, όσο και διεθνώς, υπό την επιρροή ευρύτερων πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών μεταλλαγών.
Η φοίτηση διαρκεί δέκα εξάμηνα (5ετείς σπουδές) και οδηγεί στην απόκτηση ενιαίου και αδιάσπαστου διπλώματος Αρχιτέκτονα Μηχανικού, ισοδύναμου με τίτλο Μεταπτυχιακού Διπλώματος (Integrated Master).
Ενότητες Μαθημάτων
Η διάρθρωση της Σχολής σε τέσσερις Τομείς συμβάλει στη διεύρυνση των γνωστικών περιοχών, στη σύνδεση του περιεχομένου των επιμέρους κλάδων του διδακτικού έργου και στην ενσωμάτωσή τους στον κύριο εκπαιδευτικό κορμό. Σε πολλά από τα μαθήματα της Σχολής συνεργάζονται διδάσκοντες περισσότερων του ενός Τομέων, με στόχο τη διάχυση των γνωστικών αντικειμένων. Τα μαθήματα αυτά χαρακτηρίζονται διατομεακά. Οι σπουδές στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ καλλιεργούν τις ικανότητες των σπουδαστών στον σχεδιασμό από την κλίμακα της πόλης και του κτιρίου μέχρι την κλίμακα του αντικειμένου.
Στο πρόγραμμα της Σχολής διακρίνονται πέντε ενότητες μαθημάτων, ανάλογα με το περιεχόμενο και τη θεματολογία τους:
– Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού
– Ιστορίας – Θεωρίας
– Εικαστικής Έκφρασης και Αναπαράστασης
– Πολεοδομίας – Χωρικού Σχεδιασμού
– Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας.
Τα μαθήματα κατευθύνουν τους σπουδαστές στη συνειδητοποίηση των αρχών της αειφορίας στην αρχιτεκτονική και της ανάγκης σεβασμού και ενσυνείδητου σχεδιασμού του περιβάλλοντος και του -φυσικού και δομημένου- τοπίου, παράλληλα με την εξυπηρέτηση των ανθρώπινων αναγκών. Η γνώση της ιστορίας και θεωρίας και η εξοικείωση με τις καλές τέχνες στοχεύουν στον εμπλουτισμό της κατασκευαστικής και αισθητικής εμπειρίας των σπουδαστών, στην όξυνση του χωρικού και καλλιτεχνικού αισθητηρίου, καθώς και στη συγκρότηση της επιστημονικής και συνθετικής προσωπικότητας του αρχιτέκτονα, ενώ η γνώση της τεχνολογίας και των υλικών και η διαρκής ενημέρωση επί των τεχνολογικών εξελίξεων αποτελούν εργαλείο του σχεδιασμού. Οι σπουδές στη Σχολή επιδιώκουν τη δημιουργία ολοκληρωμένων επιστημόνων, που θα έχουν αποκτήσει ικανότητα διεπιστημονικής συνεργασίας και θα έχουν κατανοήσει την ευθύνη τους απέναντι στην κοινωνία για τη δημιουργία ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, υψηλής ποιότητας που θα πληροί αισθητικές, λειτουργικές, πολιτιστικές, τεχνολογικές και οικολογικές απαιτήσεις.
Θεμελιώδεις αρχές
Η εκπαίδευση στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ ακολουθεί αρχές και κατευθύνσεις, οι οποίες συμβάλουν από κοινού στο σχεδιασμό του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
– Σύλληψη αρχιτεκτονικών έργων που να ικανοποιούν ταυτόχρονα αισθητικές και τεχνικές απαιτήσεις.
– Ενεργοποίηση της ιστορίας και της θεωρίας, καθώς και των συναφών τεχνών, τεχνολογιών και επιστημών του ανθρώπου, στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
– Καλλιέργεια των εικαστικών τεχνών ως παραγόντων που μετέχουν ενεργητικά στον σχεδιασμό του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
– Συνολική θεώρηση του αρχιτεκτονικού, πολεοδομικού και χωρικού σχεδιασμού.
– Κατανόηση των σχέσεων ανάμεσα στους ανθρώπους, τα αρχιτεκτονικά έργα και ταχωρικά περιβάλλοντα, με στόχο την ποιοτική ανάδειξη του δημόσιου χώρου, την προσβασιμότητα και τη βιώσιμη κινητικότητα.
– Κατανόηση του ρόλου του αρχιτέκτονα στην κοινωνία, ειδικότερα μέσω της οργάνωσης και επεξεργασίας προδιαγραφών και έργων στα οποία λαμβάνονται υπόψη και οι κοινωνικοί παράγοντες.
– Γνώση των μεθόδων τεκμηρίωσης και οργάνωσης της οικοδομικής μελέτης.
– Γνώση των βασικών αρχών σχεδιασμού του φέροντος οργανισμού των κατασκευών.
– Προσήκουσα γνώση των προβλημάτων που έχουν σχέση με την ενεργειακή και περιβαλλοντική συμπεριφορά των κτιρίων, τις θερμοφυσικές ιδιότητες των υλικών, των διαθέσιμων τεχνολογιών της κατασκευής και της ρυθμιστικής λειτουργίας του κελύφους τους,ώστε να εξασφαλίζονται οι απαιτούμενες συνθήκες άνεσης στοεσωτερικό των κτιρίων και η προστασία από τις κλιματικές συνθήκες,στα πλαίσια των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης.
– Τεχνική ικανότητα, χάρη στην οποία ο αρχιτέκτονας θα μπορεί να σχεδιάζει κατασκευές που να ικανοποιούν τις απαιτήσεις αυτών που τις χρησιμοποιούν, συνεκτιμώντας τα οικονομικά δεδομένα και τους οικοδομικούς κανονισμούς.
– Προσήκουσα γνώση της διαδικασίας και οργάνωσης της βιομηχανικής παραγωγής, των διεργασιών αλλά και των κανονισμών που έχουν σχέση με την υλοποίηση των κτιριακών μελετών και την ένταξη των σχεδίων στο γενικό σχεδιασμό.
– Επίγνωση των ευθυνών του απέναντι στις ανθρώπινες, κοινωνικές, πολιτιστικές, αρχιτεκτονικές, αστικές, πολεοδομικές και περιβαλλοντικές αξίες και απέναντι στην αρχιτεκτονική κληρονομιά και στον υλικό και άυλο πολιτισμό.
– Προσήκουσα γνώση των μέσων επίτευξης οικολογικά βιώσιμου σχεδιασμού και περιβαλλοντικής διατήρησης και αποκατάστασης, καθώς και ανάδειξης της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
– Κατανόηση των θεμάτων αναγνώρισης και προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και των ζητημάτων διαχείρισης του ιστορικού δομημένου περιβάλλοντος.
– Απαραίτητες γνώσεις που αφορούν στη διαχείριση των πόρων, την οργάνωση και διεύθυνση του έργου, τον έλεγχο κόστους και την παράδοση του έργου.
– Κατάρτιση σε τεχνικές έρευνας ως αναπόσπαστο μέρος της αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης.
Τα εφόδια που αποκτούν οι αρχιτέκτονες μηχανικοί κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, τους καθιστούν ικανούς να επιχειρούν καινοτόμα, συνδυάζοντας την επιστημονική και τεχνική εκπαίδευση με την ικανότητα επικοινωνίας και συνεργασίας με τις όλες τις ειδικότητες μηχανικών και επιστημόνων για την επίλυση ευρέως φάσματος προβλημάτων.
Τα προσφερόμενα μαθήματα (υποχρεωτικά και κατ’ επιλογήν) διασφαλίζουν την αυτόνομη διδασκαλία και την ελευθερία των διδασκόντων, οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να διδάσκουν στο πλαίσιο των καθηκόντων τους ελεύθερα και πλουραλιστικά, με όποια μέθοδο επιθυμούν, με μόνο περιορισμό την κάλυψη όσων απαιτεί το πρόγραμμα σπουδών. Τα προσφερόμενα μαθήματα δεν δημιουργούν κατευθύνσεις σπουδών αλλά οδηγούν σε ενιαίο και αδιάσπαστο δίπλωμα.
Το δίπλωμα που απονέμεται από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου μετά την επιτυχή ολοκλήρωση δέκα (10) ακαδημαϊκών εξαμήνων ενιαίων σπουδών, στα οποία περιλαμβάνεται και η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας, ισοδυναμεί με 300 Διδακτικές Μονάδες/ECTS και αποτελεί ενιαίο και αδιάσπαστο τίτλο σπουδών μεταπτυχιακού επίπεδου (integrated master) στην ειδικότητα του Αρχιτέκτονα Μηχανικού, επιπέδου 7 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (Άρθρο 46, Ν.4485/2017 ΦΕΚ 114 τ. Α, & Υ.Α αριθμ. 134312/Ζ1/ ΦΕΚ 3987/14-09-2018, τ.Β).
Υποχρεωτικά Μαθήματα
– Μαθήματα Σύνθεσης–Θεωρίας: αποτελούν τον άξονα των σπουδών και κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό στο πρόγραμμα σπουδών. Διεξάγονται στο σχεδιαστήριο, είναι 8ωρης εβδομαδιαίας διάρκειας και αναπτύσσονται με κεντρικό αντικείμενό τους τη διδασκαλία του αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού. Ορισμένα από τα μαθήματα Σύνθεσης–Θεωρίας πραγματοποιούνται με διατομεακή συνεργασία.
– Μαθήματα Θεωρίας–Άσκησης: διαφέρουν από τα μαθήματα Σύνθεσης– Θεωρίας ως προς το γνωστικό αντικείμενο, τον χρόνο που κατέχουν στο πρόγραμμα σπουδών, το είδος της εργασίας που απαιτούν και τη γενικότερη οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Στο 9ο εξάμηνο πραγματοποιείται ως υποχρεωτικό μάθημα του προγράμματος σπουδών η Διάλεξη, η οποία αποτελεί την πρώτη εμπειρία ολοκληρωμένης ερευνητικής και συγγραφικής εργασίας. Προϋποθέτει την εμβάθυνση σε ένα θεωρητικό θέμα του ευρύτερου πεδίου της αρχιτεκτονικής και την εξοικείωση με τη μεθοδολογία της έρευνας. Εκπονείται με προσωπική συνεργασία διδασκομένου και διδάσκοντος, με καθοδήγηση και ανταλλαγή απόψεων σε επιστημονικά-μεθοδολογικά ζητήματα.
Η Διπλωματική Εργασία αποτελεί το τελικό ολοκληρωμένο σχεδιαστικό θέμα των αρχιτεκτονικών σπουδών και έχει δημιουργικό και ερευνητικό χαρακτήρα. Το θέμα της εμπίπτει στα γνωστικά αντικείμενα της Σχολής και προορίζεται να αποδείξει την ολοκλήρωση των σχεδιαστικών και επιστημονικών ικανοτήτων των σπουδαστών.
Υποχρεωτικά κατ’ επιλογή Μαθήματα
Τα υποχρεωτικά κατ’ επιλογή μαθήματα οργανώνονται ως μαθήματα Θεωρίας-Άσκησης, είναι τρίωρα και καλύπτουν γνωστικά αντικείμενα τα οποία δεν περιλαμβάνονται στον κορμό των υποχρεωτικών μαθημάτων, ή αποτελούν εμβάθυνση σε θέματα τα οποία αναπτύσσονται στα μαθήματα κορμού, ή αναπτύσσουν νέα πειραματικά θέματα διδασκαλίας. Το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό υποχρεωτικών κατ’ επιλογήν μαθημάτων εκ των οποίων οι σπουδαστές επιλέγουν υποχρεωτικά ένα (1) μάθημα στο 4ο, 5ο και 9ο εξάμηνο και από δύο (2) στο 6ο, 7ο και 8ο εξάμηνο. Στο 8ο εξάμηνο προσφέρεται το υποχρεωτικό κατ’ επιλογήν μάθημα της πρακτικής άσκησης. Πέραν τούτων προβλέπονται προαιρετικά μαθήματα σεμιναριακού χαρακτήρα πρακτικής εμβάθυνσης, τα οποία διδάσκονται καθ’ όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους. Στα εννέα εξάμηνα σπουδών οι σπουδαστές έχουν την υποχρέωση να παρακολουθήσουν 38 υποχρεωτικά μαθήματα και 9 υποχρεωτικά κατ’ επιλογήν μαθήματα, καθώς και μία (1) ξένη γλώσσα (αγγλικά ή γαλλικά).